Dầu nhớt động cơ đảm nhận nhiệm vụ bôi trơn, giảm thiểu tối đa ma sát giữa các thành phần bên trong động cơ xe ô tô. Tuy nhiên tuổi thọ dầu nhớt động cơ có hạn, nếu không thay mới thì dầu nhớt sẽ giảm khả năng dẫn truyền nhiệt, giảm ma sát khiến xe vận hành kém hiệu quả. Do đó bạn hãy cùng Carpla theo dõi bài viết này để bỏ túi nhiều thông tin hữu ích liên quan đến dầu nhớt nhé.
1. Tác dụng của dầu nhớt động cơ
Trước khi tìm hiểu sâu về tuổi thọ dầu nhớt động cơ, đầu tiên bạn cần nắm rõ các vai trò quan trọng của nhiên liệu này đối với xe ô tô trước khi sử dụng, thay mới. Cụ thể:
- Bôi trơn: Dầu nhớt động cơ giúp cho piston di chuyển lên xuống trong lòng xi-lanh nhẹ nhàng, êm ái hơn.
- Làm sạch: Dầu nhớt còn giúp làm sạch những bộ phận bên trong của động cơ.
- Làm mát: Dầu nhớt sẽ phân tán lượng nhiệt sinh ra trong quá trình ma sát và đốt nhiên liệu của ô tô.
- Bảo vệ: Màng dầu nhớt còn ngăn cản việc tiếp xúc trực tiếp với nhau giữa các bề mặt kim loại, hạn chế tối đa tình trạng chống ăn mòn.
- Làm kín: Dầu nhớt động cơ sẽ bịt kín khe hở giữa piston và xi-lanh để áp suất không bị thất thoát trong quá trình đốt cháy nhiên liệu.
- Chống gỉ: Lớp dầu nhớt sẽ bao bọc toàn bộ bề mặt các chi tiết kim loại trong động cơ, hạn chế tối đa sự tiếp xúc của không khí, tránh hiện tượng oxy hóa, hao mòn và han gỉ.
2. Tuổi thọ dầu nhớt động cơ khoảng bao lâu?
Tuổi thọ của dầu nhớt động cơ thường được các hãng khuyến cáo người dùng tuân thủ dựa trên các cột mốc cụ thể. Bao gồm:
- Ô tô mới mua: Thay dầu sau khi đi được 1.000 – 3.000 km. Những dòng xe hạng sang có tuổi thọ tốt hơn, đi được 5.000 km mới phải thay mới.
- Mốc thời gian tiếp theo thay dầu nhớt động cơ: Có các mốc là 5.000 km, 10.000 km, 12.000 km, 16.000 km… (phụ thuộc vào chất lượng dầu nhớt thay thế và động cơ xe ô tô).
Nhìn chung thì tuổi thọ dầu nhớt động cơ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, thực tế có nhiều hãng xe đã sản xuất những mẫu xe có thời hạn thay dầu nhớt ô tô lên đến 12.000 km – 16.000 km. Điều này giúp chủ xe tiết kiệm nhiều chi phí trong quá trình. Tuy nhiên chủ xe vẫn nên thay dầu mới cho “xế cưng” tại thời gian thấp hơn quy định của nhà sản xuất để đảm bảo xe hoạt động thật tốt.
- Số L trên xe số tự động có chức năng như thế nào?
- Số N trên xe ô tô: Tác dụng, cách sử dụng và những lưu ý quan trọng
3. Lúc nào nên thay mới dầu nhớt động cơ cho xe ô tô?
Ngoài cột mốc thời gian mà các hãng khuyến cáo chủ xe nên thay mới dầu nhớt thì người dùng vẫn nên lưu ý đến một số trường hợp. Những trường hợp đã được tổng hợp dưới đây sẽ “báo hiệu” cho chủ xe về thời hạn thay mới dầu nhớt động cơ cho xe ô tô, cụ thể:
3.1 Thay dầu nhớt dựa theo thời gian sử dụng
Dầu nhớt cao cấp hay bình dân thì chất lượng vẫn bị khô và giảm chất lượng theo thời gian. Cho dù chủ xe có lái xe nhiều hay ít thì thời gian định kỳ cần thay dầu nhớt vẫn là 6 tháng/lần. Đây là thời hạn thay hiệu quả, đảm bảo hiệu suất hoạt động tối đa, góp phần kéo dài tuổi thọ cho động cơ.
3.2 Thay dầu nhớt dựa theo màu sắc và chất lượng dầu
Đây cũng là phương pháp hữu ích mà chủ xe nên nhớ để xác định thời hạn thay mới dầu nhớt động cơ. Bạn cần kiểm tra que thăm dầu có tay nắm màu vàng (ở bên cạnh phần động cơ) xem vạch mức nằm ở ngưỡng MIN/LOW hay MAX/FULL. Động cơ xe ô tô sẽ hoạt động tốt nhất nếu mức dầu nằm ở khoảng giữa 2 vạch này.
- Mức dầu thấp hơn vạch MIN/LOW: Động cơ ô tô đang thiếu dầu, cần đổ thêm để bôi trơn và tăng tính ma sát cho động cơ.
- Mức dầu cao hơn vạch MAX/FULL: Động cơ ô tô đang thừa dầu, dễ gây ra tình trạng như trượt ly hợp, cong – gãy tay biên, rách ron động cơ,…
Bên cạnh đó, người dùng cần chú ý đến màu sắc và độ nhờn của dầu nhớt. Nếu dầu có màu đen thì chủ xe cần thay mới luôn để kéo dài tuổi thọ cho động cơ ô tô. Còn dầu nhớt có màu da cam thì dầu vẫn còn tốt, chưa cần thay mới.
- Tác dụng của đèn lùi ô tô là gì? Ưu – Nhược điểm của đèn lùi
- Tầm quan trọng của dây an toàn ô tô – Hướng dẫn sử dụng chi tiết
3.3 Thay dầu nhớt dựa theo quy định của nhà sản xuất
Nếu bạn không có nhiều kinh nghiệm về tuổi thọ dầu nhớt động cơ thì hãy tham khảo thời hạn thay dầu mà nhà sản xuất đã khuyến cáo khi phân phối xe. Mỗi một dòng động cơ sẽ có có cấu tạo khác nhau do đó quy định thay dầu nhớt cũng sẽ khác nhau.
3.4 Thay dầu nhớt dựa theo loại dầu nhớt
Mỗi một loại dầu nhớt sẽ có hạn sử dụng khác nhau, đây chính là yếu tố quyết định tuổi thọ dầu nhớt động cơ mà chủ xe nào cũng nên chú ý. Cụ thể trên thị trường đang có 03 loại dầu nhớt chính thường được sử dụng. Bao gồm:
- Dầu gốc khoáng: Dầu này có độ nhớt cao, thành phần chính là chiết xuất từ dầu mỏ. Tuy nhiên các hạt cấu tạo có cấu trúc không đồng đều, hơn nữa đặc điểm lý hóa cũng không đồng nhất do đó độ bôi trơn không được ổn định. Tuổi thọ khá ngắn chỉ dao động trong khoảng 3.000 – 5.000 km (1-2 tháng) là phải thay mới.
- Dầu tổng hợp: Loại dầu có giá bán đắt đỏ nhưng được các hãng sản xuất bằng công nghệ hiện đại, đảm bảo hiệu suất hỗ trợ bền bỉ cho động cơ ô tô và có tuổi thọ lâu nhất. Người dùng cần thay mới khi xe chạy tầm 10.000 – 15.000 km (12 tháng).
- Dầu bán tổng hợp: Đây là dầu nhớt được pha trộn giữa 2 loại dầu phía trên. Loại dầu này đang được sử dụng khá phổ biến bởi vì hiệu suất làm việc ở mức trung bình, có giá rẻ hơn nhiều so với dầu tổng hợp. Tuổi thọ dao động trong ngưỡng 5.000 – 7.000 km (3 – 6 tháng).
3.5 Thay dầu nhớt dựa theo loại điều kiện vận hành
Tuổi thọ dầu nhớt động cơ còn phụ thuộc vào điều kiện vận hành của chủ xe. Ví dụ như xe ô tô phải di chuyển liên tục trên những địa hình xấu, nhiều dốc, bùn đất, ngập nước, sình lầy… thì thời gian phải thay dầu sẽ sớm hơn những xe khác. Nếu chủ xe của mình hay di chuyển ở những địa hình vừa được liệt kể thì định kỳ thay mới dầu nhớt 3 tháng/lần khi sử dụng dầu bán tổng hợp.
3.6 Thay dầu nhớt dựa theo các dấu hiệu bất thường
Ngoài việc ghi nhớ và kiểm tra dầu nhớt động cơ dựa theo những thông tin vừa được chia sẻ bên trên, chủ xe cũng nên thay mới dầu nhớt dựa theo một số dấu hiệu bất thường như sau. Cụ thể:
- Động cơ hoạt động yếu hơn hiệu suất bình thường.
- Tiếng ồn phát ra từ động cơ lớn hơn bình thường.
- Động cơ xe nóng hơn bình thường.
- Xe ô tô thải ra nhiều khói đen.
4. Những yếu tố làm giảm tuổi thọ dầu nhớt động cơ ô tô
Để kéo dài tuổi thọ cho dầu nhớt, khi sử dụng xe ô tô người dùng nên lưu ý một số yếu tố nhất định. Dưới đây chúng tôi đã liệt kê chi tiết để bạn dễ tham khảo:
4.1 Sự oxi hóa
Khi động cơ xe ô tô hoạt động thì dầu nhớt sẽ tiếp xúc với oxi trong không khí và tạo ra phản ứng hoá học. Điều này dẫn tới sự biến đổi của những tính chất vốn có ban đầu, quá trình này là quá trình oxi hóa. Đây chính là nguyên nhân lớn nhất làm giảm chất lượng của dầu nhờn. Khi quá trình oxi hóa xảy ra ở mức đủ sâu, trong dầu sẽ có nhiều cặn bẩn kết tụ trên đường ống dẫn. Các cặn bẩn chuyên ngăn chặn sự luân chuyển và khả năng bôi trơn của dầu nhớt khiến cho động cơ hỏng hóc.
4.2 Nhiễm bẩn do các tạp chất
Một lý do nữa khiến tuổi thọ dầu nhớt động cơ bị ảnh hưởng đó là tình trạng bị nhiễm bẩn do tạp chất. Sau một thời gian sử dụng, trải qua quá trình xe vận hành nhiều lần, dầu nhớt sẽ có nhiều các tạp chất tích tụ. Những tạp chất này là hạt kim loại hình thành do sự ma sát giữa các chi tiết bên trong động cơ hoặc cát bụi trong không khí,… Những chiếc xe thường xuyên đi lại trong môi trường, địa hình nhiều bụi bẩn thì hàm lượng tạp chất này càng lớn, do đó chủ xe cần chú ý lựa chọn loại dầu phù hợp và thời hạn thay dầu định kỳ để hạn chế những hư hại lớn.
4.3 Sự phân hủy nhiệt
Tình trạng này sẽ xảy ra khi dầu nhớt động cơ tiếp xúc với những phân tử nhiệt độ cao trong quá trình hoạt động. Ngoài ra, dầu nhớt còn phải “hứng chịu” sự đốt nóng cục bộ với nhiệt lượng rất lớn. Các hydrocacbon có trong dầu nhớt nếu có cấu trúc càng lớn, càng phức tạp thì dầu càng dễ bị phân hủy hơn khi gặp nhiệt độ cao.
4.4 Dầu nhớt bị loãng bởi vì nhiên liệu
Ngoài nhiệm vụ chính là bôi trơn, tản nhiệt thì dầu nhớt còn có tác dụng làm kín những khe hở bằng một lớp màng dầu mỏng ở thành xi-lanh để ngăn cản không cho các khí cháy từ xi-lanh lọt xuống các-te (hộp trục khuỷu). Nếu nhiên liệu được đưa vào động cơ, lúc này sẽ tạo thành các hạt không khí hoặc dạng hơi, dạng giọt sương mù đọng tại thành xi-lanh rồi lẫn vào dầu nhờn. Sự trộn lẫn này là tác nhân chính ảnh hưởng đến tuổi thọ dầu nhớt động cơ.
5. Một số tác hại của việc không thay dầu nhớt động cơ định kỳ
Bạn đã biết cột mốc thời gian cần thay dầu nhớt động cơ định kỳ. Nếu không tuân thủ theo, quên không thay hoặc tiết kiệm nên chưa muốn thay… thì đọc một số tác hại nguy hiểm dưới đây để biết tầm quan trọng của việc thay dầu nhớt cho động cơ ô tô. Cụ thể:
5.1 Làm giảm ma sát
Độ nhớt của dầu động cơ sau một thời gian sử dụng, độ bôi trơn sẽ kém đi. Do đó tính ma sát giữa các bề mặt bên trong động cơ ô tô cũng vì thế mà giảm theo. Điều này là tác nhân chính khiến cho động cơ hoạt động nặng nề, phát ra tiếng ồn lớn trong quá trình vận hành. Nếu người dùng vẫn không thay dầu nhớt thì động cơ sẽ hao mòn và giảm tuổi thọ nhanh chóng.
5.2 Tích tụ cặn bẩn bám vào động cơ
Tính năng làm sạch của dầu nhớt sẽ giảm dần theo thời gian, chính vì thế cặn bẩn cũng sẽ tích tụ nhiều hơn. Cặn bẩn sẽ biến thành các hạt độc hại, chuyên mài mòn động cơ khiến cho động cơ dễ bị nóng trong suốt quá trình vận hành bởi vì khả năng làm mát của các chất phụ gia trong dầu nhớt đã hết.
5.3 Giảm hiệu suất vận hành của xe ô tô
Một trong những tác hại lớn nhất của việc không thay mới dầu nhớt động cơ đó là giảm hiệu suất vận hành của xe ô tô. Sau một thời gian sử dụng, các chất phụ gia có trong dầu nhớt sẽ bị oxi hóa và mất đi chức năng chống mài mòn. Điều này dẫn đến việc động cơ bị mài mòn nhanh chóng, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn và giảm thiểu công suất vận hành.
5.4 Xả khí thải độc hại
Dầu nhớt càng cũ càng dễ bị đốt cháy, điều này khiến xe ô tô xả ra nhiều khí thải độc hại ra môi trường bởi vì chứa nhiều cặn bẩn. Những khí thải độc hại này vừa gây ô nhiễm môi trường vừa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Chính vì vậy chủ xe cần hạn chế tối đa tình trạng này bằng cách thay dầu mới.
6. Kết luận
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu thêm về tuổi thọ dầu nhớt động cơ của xe ô tô. Chủ xe nào cũng nên ghi nhớ chính xác thời gian thay mới dầu nhớt để động cơ xe vận hành ổn định, tránh những hỏng hóc không đáng có. Nếu bạn có ý định chọn mua xe ô tô cũ, giá tốt, bảo hành lâu dài thì hãy liên hệ ngay Carpla – Nền tảng mua bán xe ô tô cũ đã qua sử dụng lớn nhất toàn quốc nhé.
