Trong giao thông, việc không nhường đường cho xe ưu tiên là lỗi vi phạm nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây cản trở hoặc tai nạn đáng tiếc. Nhiều người lái xe vẫn chưa nắm rõ quy định và mức phạt cụ thể cho lỗi này. Để tránh rủi ro và tuân thủ đúng pháp luật, bạn hãy cùng Carpla.vn tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết dưới đây.
Xe ưu tiên là xe gì?
Xe ưu tiên là xe được quyền đi trước các phương tiện khác tại nơi đường giao nhau từ bất kỳ hướng nào, nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ khẩn cấp mà không bị cản trở. Theo Điều 27 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, xe ưu tiên phải phát tín hiệu đặc biệt như còi, cờ, đèn nhấp nháy để thông báo. Quy định này nhằm bảo vệ lợi ích công cộng, như cứu người hoặc khắc phục thiên tai, lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Xe ưu tiên không bị hạn chế tốc độ, được phép đi ngược chiều (trừ trên cao tốc chỉ dùng làn khẩn cấp) và không phụ thuộc vào tín hiệu đèn giao thông, nhưng phải tuân theo hiệu lệnh của người điều khiển giao thông hoặc biển báo tạm thời. Hiểu rõ lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên giúp người lái xe nhận diện và hành động đúng, tránh vi phạm pháp luật.
Xe nào được quyền ưu tiên từ 01/01/2025?
Từ ngày 01/01/2025, theo Điều 27 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, các loại xe được quyền ưu tiên bao gồm:
- Xe chữa cháy của Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cũng như xe chữa cháy của các lực lượng khác được huy động đi làm nhiệm vụ chữa cháy.
- Xe của lực lượng quân sự, công an và kiểm sát đi làm nhiệm vụ khẩn cấp.
- Đoàn xe có xe Cảnh sát giao thông dẫn đường; xe cứu thương đi làm nhiệm vụ cấp cứu.
- Xe hộ đê đi làm nhiệm vụ; xe đi làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật.
- Đoàn xe tang.
Xe ưu tiên được quyền đi trước xe khác tại đường giao nhau từ bất kỳ hướng nào, với thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới như sau: (1) Xe chữa cháy; (2) Xe quân sự, công an, kiểm sát khẩn cấp và đoàn xe có Cảnh sát giao thông dẫn đường; (3) Xe cứu thương; (4) Xe hộ đê, xe khắc phục thiên tai, dịch bệnh; (5) Đoàn xe tang. Trừ xe tang, các xe khác phải có tín hiệu ưu tiên theo quy định tại khoản 3 Điều 27 Nghị định 168/2024/NĐ-CP: đèn nhấp nháy màu đỏ cho xe chữa cháy, quân sự khẩn cấp, cứu thương; màu xanh, đỏ cho xe công an, kiểm sát khẩn cấp, dẫn đường; màu xanh cho xe hộ đê và cứu nạn.
Tăng mức phạt lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên từ năm 2025
Từ năm 2025, mức phạt lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên tăng mạnh theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, áp dụng từ 01/01/2025, nhằm răn đe và nâng cao ý thức tuân thủ. Cụ thể:
- Đối với ô tô và các loại xe tương tự: Phạt tiền từ 6.000.000-8.000.000 đồng, kèm theo trừ 4 điểm giấy phép lái xe (điểm b khoản 6, điểm b khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Đối với xe máy, xe gắn máy: Phạt tiền từ 4.000.000-6.000.000 đồng (tăng so với mức cũ 1.000.000-2.000.000 đồng), kèm theo trừ 4 điểm giấy phép lái xe (điểm đ khoản 7 và điểm b khoản 13 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Đối với xe đạp, xe đạp máy và người điều khiển xe thô sơ: Phạt tiền từ 150.000-250.000 đồng (tăng so với mức cũ 80.000-100.000 đồng) (điểm i khoản 2 Điều 9 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên được xác định khi người lái xe không giảm tốc độ, đi sát lề phải hoặc dừng lại để nhường đường cho xe đang phát tín hiệu ưu tiên. Mức phạt mới nhấn mạnh hậu quả nghiêm trọng của lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên, đặc biệt khi xe ưu tiên đang thực hiện nhiệm vụ khẩn cấp.
Vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên có bị xử phạt không?
Vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên không bị xử phạt, theo khoản 5 Điều 27 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và khoản 1 Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012. Hành vi này thuộc “tình thế cấp thiết”, nghĩa là hành động cần thiết để tránh thiệt hại lớn hơn, như cản trở xe ưu tiên thực hiện nhiệm vụ cứu người hoặc chữa cháy.
Khi nghe tín hiệu còi, thấy đèn nhấp nháy của xe ưu tiên, người lái xe phải giảm tốc độ, đi sát lề phải hoặc dừng lại để nhường đường, ngay cả khi điều này dẫn đến vượt đèn đỏ. Trạm thu phí cũng phải ưu tiên cho xe ưu tiên qua mà không cản trở. Tuy nhiên, nếu vượt đèn đỏ không phải để nhường đường cho xe ưu tiên, người lái xe vẫn bị xử phạt theo quy định. Việc hiểu rõ lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên giúp người lái xe hành động đúng mà không lo bị phạt oan.
Kết luận
Việc nhường đường cho xe ưu tiên không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện ý thức văn minh, trách nhiệm khi tham gia giao thông. Hy vọng những thông tin trên Carpla.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định, mức phạt khi mắc lỗi không nhường đường cho xe ưu tiên, từ đó nâng cao ý thức và góp phần xây dựng giao thông an toàn, trật tự.
